Dik, dun, verhoogd of juist heel rood.
Littekens zijn er in allerlei soorten en maten en ontstaan als een reactie van de huid op een beschadiging. Denk aan een wondje aan de huid, een brandwond of een overblijfsel van een operatie. Sommige littekens genezen uitzichzelf en geven geen klachten, maar ze kunnen ook dieper in de huid gaan liggen (hypotrofie) of juist er bovenop (hypertrofie). In ee enkel geval wil een litteken zelfs buiten zijn grenzen woekeren, dit noemen we keloïd.
Naast dat littekens lichamelijke beperkingen kunnen geven zorgen ze soms ook voor emotionele en psychosociale problemen. Denk hierbij aan gevoel van schaamte, angst, een minderwaardigheidscomplex en zelfs depressie. Dit kan een grote invloed hebben op de kwaliteit van leven.
Symptomen
Bij een oppervlakkige huidbeschadiging ontstaat er na verloop van tijd vaak een litteken dat niet pijnlijk is en een lichte kleur heeft. Dit is veelal het geval bij acnelittekens. Dit zijn kleine oppervlakkige littekentjes die meestal wat dieper in de huid liggen. Soms verdwijnen oppervlakkige littekens na een aantal jaar vanzelf, maar meestal zijn littekens blijvende afwijkingen van de huid.
Het lichaam reageert soms afwijkend op een beschadiging van de huid. Daardoor kan een lichaam klachten geven zoals pijn, jeuk of verkleving. Wanneer het lichaam te veel collageenweefsel aanmaakt ontstaat er een verheven, hypertrofisch, litteken. Een hypotrofisch litteken onstaat daarentegen door een diepere wond of operatie en is verkleefd aan de onderliggende huidlagen. Zowel hypertofische als hypotrofische littekens resulteren in ieder hun eigen klachten.
Locaties
Littekens komen op het gehele lichaam voor, maar iedere locatie resulteert in andere klachten. (Operatie)Littekens op gewrichten of bewegende onderdelen leveren vaak een beperking in de beweging op. Terwijl de klachten van cosmetisch storende littekens zich meer op het emotionele en psychosociale vlak uiten.
Mogelijke complicaties
De klachten van een litteken beperken zich niet tot het gebied van de (operatie)wond. Door de collageen vorming, vertakt een litteken zich soms naar onderliggende structuren. Denk hierbij aan onderhuids bindweefsel of botten. Dit resulteert in klachten rondom de originele wond, welke van buitenaf niet zichtbaar zijn.
Naast de psychosociale, emotionele en fysieke klachten die littekens presenteren, kunnen ze ook een belemmering in bijvoorbeeld de lymfeafvoer geven. We spreken dan van een obstructie van het lymfatisch stelsel, wat oedeem tot gevolg heeft.